Hoe blijven ouderen langer zelfstandig thuis wonen?

Steeds vaker lezen en horen we erover: door de vergrijzing zijn er minder zorgverleners beschikbaar. Maar hoe zorgen we ervoor dat ouderen langer zelfredzaam blijven? De Boei en Zorg- en Wooncentrum De Haven hebben de handen ineengeslagen en hebben samen het steunsysteem ‘Steun in de wijk’ opgezet. We spreken Chris Hagelen, directeur van De Boei, en Heleen Dixon-van den Hoogen, manager extramurale zorg van De Haven.

Welke problemen komen eraan?

Heleen: “Professionele zorg is niet meer vanzelfsprekend. Dat is het nu al niet meer, maar in de toekomst zeker niet. Tot 2040 komen er steeds meer ouderen. We moeten de zorg op een andere manier inrichten, zodat iedereen toch de hulp krijgt die nodig is. Het beleid van de overheid is om geen extra verpleeghuisplekken te creëren, de zorg moet thuis plaatsvinden. Alleen de mensen met een grote zorgvraag wonen straks binnen de muren van het verpleeghuis. Gelukkig kunnen we met goede wijkverpleging heel veel zorg thuis bieden.”

Chris: “De grote vraag is: hoe voorkom je dan eenzaamheid en het gebrek aan activiteiten bij de thuiswonende ouderen. Dat zijn risico’s die dan op de loer liggen. We organiseren als De Boei nu bijvoorbeeld al de activiteit ‘Meedoen’. Dat is een activiteit waarbij senioren bij elkaar komen, ze drinken koffie, doen een spelletje met elkaar, hebben het gezellig en eten een goede maaltijd. Voor hen is het heel goed om onder de mensen te zijn en de mantelzorger is even ontlast. Dit is een voorloper van dagcentrum ‘In de Luwte’, de dagopvang voor ouderen in De Haven.”

Wat houdt ‘Steun in de wijk’ in?

Chris: “Wij bieden persoonsalarmering. Dat is een mooi moment om te vragen of het goed met iemand gaat, of de mantelzorger het nog aankan en of iemand nog de deur uitkomt. We proberen probleemsituaties te signaleren. Als iemand 75 jaar wordt, krijgt hij of zij altijd een brief van ons, met de oproep om contact op te nemen als er hulp nodig is. Maar wij zien natuurlijk niet alles. Wijkverpleegkundigen komen veel bij mensen over de vloer. Zij signaleren zaken die we kunnen verbeteren. Ze zien bijvoorbeeld dat iemand te weinig beweegt of eenzaam is.”

Heleen: “Als wij als wijkverpleging zien dat een cliënt wel wat ondersteuning kan gebruiken, stimuleren we de cliënt om contact op te nemen met De Boei. Wij kunnen dit ook zelf doen, indien gewenst. Dit doen we altijd in overleg met de cliënt. Op dit moment sturen we nog een mailtje, maar we werken aan een digitale omgeving waarin alle zorgverleners uit het dorp meldingen kunnen doen bij De Boei. Mensen kunnen zichzelf ook aanmelden bij De Boei. De Boei weet, dankzij onze input, dat er professionele zorg is ingezet.”

Chris: “We zien natuurlijk geen zorginhoudelijke details, er is goed nagedacht over de privacy. Maar we weten wel welke organisaties betrokken zijn bij een cliënt. Onze sociaal werkers gaan dan in gesprek met een cliënt. Zij hebben de vaardigheden om samen met de cliënt het netwerk in kaart te brengen en goed op te zetten, waardoor iemand langdurig de juiste mensen om zich heen heeft. Het kan heel lastig zijn om met je familie in gesprek te gaan over wat je nodig hebt. Het is dan heel fijn als iemand je in dat gesprek kan helpen. Daar zijn ze bij ons heel goed in. Wij hebben dan zicht op iedereen die zich om de cliënt heen bevindt. Wij werken ook weer samen met het WMO-loket van de gemeente.”

Heleen: “En wij hebben daar weer een link mee met de huishoudelijke ondersteuning en het dagcentrum ‘In de Luwte’. Eigenlijk vloeit alles in elkaar over. Daarom is de samenwerking ook zo belangrijk.”

Chris: “Het mooie is dat het bij ons niet nieuw is. We participeren nu in een pilot waarin dit opgezet wordt, maar het liep bij ons grotendeels al. We hebben het alleen geformaliseerd.”

Heleen: “Zorg van De Haven en welzijn van De Boei werken hiermee heel intensief met elkaar samen. Dat is uniek. Dit initiatief komt voort uit een regionale pilot. We horen van organisaties uit andere plaatsen dat het daar vaak lastiger verloopt. Wij hebben vanaf het begin de handen ineen geslagen. We hebben ook heel goede contacten met andere thuiszorgorganisaties, we weten vaak wel wie waar in zorg is. Anders zijn de contacten wel zo intensief dat we gemakkelijk kunnen vragen of ze iemand al in beeld hebben.”

Wat is het voordeel hiervan?

Chris: “Zorg, welzijn, mantelzorgers en vrijwilligers werken intensief met elkaar samen. Wij denken dat dit de manier is om in de toekomst voor elkaar te blijven zorgen. En om de zorg op de been te houden.”

Heleen: “Zorgverleners kunnen hun tijd en energie dan besteden aan grote, complexe zorgvragen. De zorg is beter verdeeld tussen alle partijen in het netwerk van de cliënt. Vanaf nu hebben we een goed overzicht van iedereen die betrokken is bij een cliënt.”

Voor wie is ‘Steun in de wijk’?

Heleen: “Het systeem is voor alle leeftijden toegankelijk, niet alleen voor ouderen, maar ook bijvoorbeeld voor jongeren met chronische ziekten. Je kunt ook heel mooi jongere mensen met ouderen verbinden.”

Maken jullie je vooral zorgen om kwetsbare ouderen?

Chris: “Nee, dit begint al bij gezonde vijftigers. Het zorgprobleem wordt de komende decennia alleen maar groter. Daar moeten we ons op voorbereiden. Weet dat je thuis moet blijven wonen, ook al heb je een zorgvraag. Ga er niet per definitie vanuit dat er iemand vanuit de professionele zorg klaarstaat om jou te helpen. Ga dus ook niet op je zestigste nog een verbouwing aan je huis doen, waarbij je een ingewikkeld ligbad installeert of iets met trappetjes gaat doen. Wees verstandig, en bereid je voor.”

Heleen: “In het dorp zijn niet voldoende seniorenwoningen, dus dan moet je je huis aanpassen om toch veilig te kunnen wonen als oudere. Hierover is veel informatie beschikbaar. De Boei en De Haven werken ook samen in de informatievoorziening hierover naar het dorp. Zo organiseren we in maart een informatiebijeenkomst over ouder worden (zie kader). We willen graag dat ouderen in Bunschoten gelukkig zijn en zoveel mogelijk in het eigen dorp kunnen blijven wonen, een goede voorbereiding helpt daaraan mee.”

Informatieavond ‘Klaar voor de toekomst’

Op 21 maart organiseert De Boei in samenwerking met De Haven een informatieavond over ouder worden. De avond vindt plaats in de Adventkerk, Heemstedesingel 1 in Bunschoten, en start om 19.00 uur (inloop vanaf 18.45 uur). De avond begint met algemene introductie. Daarna kunnen de aanwezigen kiezen uit diverse workshops, bijvoorbeeld over valpreventie, het regelen van zorg en het welzijnsaanbod in Bunschoten.

Tijdens de pauze en na de workshops is er gelegenheid om in gesprek te gaan met elkaar en de workshopleiders. Ook zijn er dan informatietafels waar bezoekers informatie kunnen krijgen over diensten en producten die in de nieuwe levensfase relevant zijn.

Wilt u met uw organisatie aanwezig zijn en informatie bieden over diensten of producten? Neem dan contact op via info@deboeibunschoten.nl.